Grupa Babiej Góry

kwi 13, 2018 przez

Tworzą ją wysokie pasma o wyniosłości ponad 1000m, wybijające się najwyżej w szczycie Babiej Góry Diablaku (1725 m), o dość zawiłym przebiegu i dużych deniwelacjach. Oddziela ją od masywu Pilska doi. Glinnego Pot. i przeł. Glinne (809 m) w głównym grzbiecie karpackim. Grzbiet ten ciągnie się od wspomnianej przełęczy w ogólnym kierunku pn.-wsch., wznosząc się szczytami Weski (948 m), Szelustem (923 m) i Jaworzyną (1050 m) do siodła Głuchaczek (832 m). Wododział karpacki nakreśla tu niemal kwadrat, wdzierając się na pn. masywem Mędralowej (1170 m), po czym powraca na pd. na Przeł. Jałowiecką (1071 m). Pasmo Babiogórskie wygina się teraz na pd. wsch. poprzez Małą Babią Górę (1517 m) i przeł. Bronę (Branę, zwaną także przez niektórych Bramą), zw. również (błędnie) Izdebczyskami, osiąga najwyższe wzniesienie całego pasma i Beskidów Zachodnich w ogóle — Babią Górę (1725 m). Ze szczytu grzbiet obniża się łukiem, wygiętym ku pn. wsch. i przez Kępę (1521 m) i Sokolicę (1367 m) schodzi na przeł. Krowiarki (986 m). Z niej wielkim esowatym spiętrzeniem osiąga Główniak (1098 m) i Śmietanową Halę, po czym kieruje się na wsch. na Policę (1367 m) i długim wałem grzbietowym, niewielkimi wzniesieniami Okrąglicy (1247 m), Urwanicy (1106 m), Naroża (1063 m) i Cupla (885 m) schodzi nad Osielec w doi. Skawy. W opisanym paśmie wyróżnia się wysokością, specyficznymi cechami krajobrazu i przyrody właściwy masyw Babiej Góry, wznoszący się pomiędzy dwiema przełęczami: Jałowiecką na zach. i Krowiarkami na wsch. W masywie tym spotykamy zjawiska nieznane innym częściom Beskidu Zachodniego, a więc wyraźne polodowcowe kotły, ślady upartej pracy lodowców o wiele bardziej zdecydowane i utrwalone niż na Pilsku, a na stromych i gdzieniegdzie przepaścistych stokach Babiej Góry od pn. oraz na samym szczycie i grzbiecie, rozległe przestrzenie rumowisk skalnych, urwiska, progi, podcięte ścianki i grzędy. Porównując rzeźbę pn. i pd. stoków babiogórskich, tak od siebie różnych morfologicznie i krajobrazowo, można uczyć się geologicznej przeszłości tego masywu. Łagodnym pd. stokom, stającym się stromymi dopiero poniżej ok. 1400 m przeciwstawiają się stoki pn., tworzące od Krowiarek aż poza Małą Babią Górę rozległy cyrk wyrzeźbiony przez mozolną pracę lodowców, które zalegały stromiznę babiogórską. Pozostały po nich jeziorka lub ich ślady w postaci orzęsionych młak i młaczek, moreny i kary na stokach Sokolicy, Kępy, Diahlaka, Kościółków oraz Małej Babiej Góry. Pozostałością po lodowcach jest prócz tego zwalisko rozrzuconych głazów na wierzchołku, pełne ambon skalnych lub płaskich materaców obok największego w Beskidzie Zachodnim rumowiska piargów. Rumowisko to znane pod nazwą skalnego morza, tworzą ostrokrawędziaste bloki i głazy piaskowca magurskiego o różnych kształtach. Woda, mróz, słońce i wiatr powodują stały proces wietrzenia, przy czym rumowisko to jest wciąż żywe, tzn. nadal tworzy się i rozprzestrzenia, zwłaszcza w górnej części. W dolnym pasie, rumowisko z wolna zamiera, nie mogąc oprzeć się bujnej wegetacji roślinności i lasu. Zjawiska te — a oczy geologa zauważą ich o wiele więcej — sprawiają, że w krajobrazie beskidzkim, masyw Babiej Góry wyróżnia się odrębnością i oryginalnością. Ciekawe, nie tyle z przyrodniczego ile historycznego względu, z powodu wiążących się z nimi tradycji i podań, są groty babiogórskie, Zbójnicka Grota w pobliżu przel. Brona, na wys. ok. 1450 m, o dług. 9 m, ze śladami górniczych stemplowań na dnie wybranej wśród głazów studni. Na terenie Urwistego Wąwozu miała się znajdować jeszcze inna jaskinia, dziś zasypana, w której w XVIII a także i XIX w. szukano skarbów; po poszukiwaniach tych zostały ślady wyrytych na kamieniach liter. Również na pd. brzegu Mokrego Stawu istniała grota, dzisiaj zasypana, natomiast po stronie słowackiej znajduje się Orawska Piwnica poniżej szczytu Babiej Góry i Złota Studnia na stoku pod Cylem. Z pasmem Babiej Góry wiąże się pasmo J ałowca czyli Przedbabiogórskie oraz pasmo Żeleźnicy zw. też Podhalańskim. Pierwsze łączy się z głównym grzbietem w wsch. części masywu Mędralowej, oddzielone od niej przeł. Klekociny (864 m). Z przełęczy tej pasmo to wznosi się na pn. ku szczytowi Czerniawy Suchej (1062 m) i wysławszy na zach. boczne ramię Lachów Gronia (1048 m) pnie się na najwyższe wzniesienie pasma, Jałowiec (1110 pi), od którego dzieli Czerniawę Suchą dość głęboka przełęcz. Od Jałowca wybiegają dwa ramiona, jedno na pn. zach., skręcające później na pd. zach., które kończy się Laskiem (871 m) nad Jeleśnią, Przyborowem i Koszarawą, drugie dłuższe odgałęzia się na pn. wsch. i przez Kiczorę (901 m) i Magurkę (870 m) schodzi nad Suchą, oraz bocznym grzbietem nad Maków. Pomiędzy Pasmem Babiogórskim i grzbietem Policy, a Jałowcem i Kiczorą rozłożyła się długa i szeroka doi. Skawicy, z kotliną Zawoi już u stóp Babiej Góry.

Podobne

Tagi