Stosunki klimatyczne
Beskidy Zachodnie jako całość charakteryzuje klimat właściwy strefie górskiej, o znacznej ilości opadów, sięgającej od 800 do 1000 mm, często gwałtownych i skutkiem tego wywołujących lokalne wezbranie wód, a nawet powodzie. Niektóre części Beskidów Zachodnich wykazują cechy tylko sobie właściwe, związane nie tylko ze wzrostem pionowego wzniesienia. Dużą zmienność i zróżnicowanie można zaobserwować w Beskidzie Śląskim, a także w Beskidzie Małym. W tym ostatnim zaznacza się np. pewna odrębność klimatu; sięga tu bowiem klimat górski, a równocześnie oddziałuje klimat pogórza. W obu grupach zaznacza się wpływ klimatu oceanicznego, który krzyżuje się z klimatem kontynentalnym. Wywołuje to częste i nagłe zmiany pogody. Opady przynosi wiatr pn.-zach. i zach. Wiatry te nanoszą w Beskid Śląski a także w Beskid Mały masy powietrza chłodnego i wilgotnego, które wznosząc się w górę po stokach i oziębiając przynosi obfite opady deszczu. W Beskidzie Małym zjawiają się także nagłe gwałtowne wiatry, wiejące od pd. o dużej sile, które czynią niemałe szkody w lasach. Charakterystyczne jest ich przewiewanie pasami, jak to np. zdarzyło się w 1958 r. w okolicy Kęt. W partiach szczytowych Baraniej Góry, Równicy i Czantorii przeważają wiatry zach. i pn.-zach., podobnie jak w doi. Wisły i Brennicy. Natomiast okolice Istebnej i Kotlina Żywiecka mają wiatrów zach. mniej, toteż notują się tam mniejsze ilości opadów atmosferycznych. Zjawisko to dotyczy przede wszystkim lata, ale na Babiej Górze na wysokości ponad 1000 m występuje również w zimie. Tabela miesięcznych sum opadów w lecie wykazuje, że największa ilość opadu zachodzi w czerwcu i lipcu. Stosunkowo małą ilość opadów ma Istebna, Żywiec, Cięcina, Bystra i Szczyrk. Strefa maksymalnej ilości opadu leży w Beskidach na wysokości 1400—1500 m; np. Babia Góra ma roczną sumę opadu ok. 1167 mm, Beskid Mały ok. 1078 mm. Największą ilość dni z deszczem wykazują kolejno: Bielsko-Biała, Cieszyn, Rycerka Górna, Ustroń, Istebna, Wisła. Wyższe partie, ponad 1000 m notują mniejszą ilość dni z deszczem, opad spada tu w większej ilości jednorazowo, natomiast w niższych partiach ilość dni z deszczem jest większa. Średnie temperatury roczne w okresie 1851—1900 wykazują dla Wisły 6,3°, dla Ustronia 7,1°, dla Istebnej 5,5°, dla Żywca 7,4°. Najwyższa temperatura przypada na lipiec, najniższa na styczeń. W zimie zachmurzenie Beskidu Śląskiego jest nieznacznie wyższe od zachmurzenia w innych grupach górskich. Ilość dni pogodnych w partiach grzbietowych — wielka w środku zimy, maleje na wiosnę; natomiast w dolinach i kotlinach, ilość dni pochmurnych bardzo duża — maleje ku wiośnie. Ważnym dla turystyki narciarskiej zjawiskiem jest, że zachmurzenie bywa dość silne rano, w godzinach przedpołudniowych maleje i zanika, po południu znowu wzrasta, aby wieczorem zaniknąć. Podobnie jak w innych częściach gór, zima tu jest łagodniejsza niż na nizinach w następstwie inwersji temperatury. Pokrywa śnieżna utrwala się najpierw na grzbietach, dość późno w niższych partiach górskich, najpóźniej w dolinach, zwłaszcza w doi. Olzy (Cieszyn), w Kotlinie Żywieckiej i na pogórzu cieszyńskim (okolice Skoczowa). Wcześnie przypada początek pokrywy śnieżnej w Wiśle (10.X1), Rycerce Górnej (15.XI), Żywcu (15.XI), Zwardoniu (20. X), lecz pokrywa ta w tym czasie często także topnieje. Największą ilość dni z pokrywą śnieżną wykazują przykładowo: Szyndzielnia (132), Rycerka Górna (126), Zwardoń (113), Istebna (106), Wisła (97), Cieszyn (74), Żywiec (72). Największą ilość dni z opadem wykazuje Rycerka Górna (68) i Zwardoń (63). Na trwałość szaty śnieżnej mają decydujący wpływ wiatry, które przez nawiewanie i zwiewanie śniegu zmieniają bardzo szybko pokrywę śnieżną i jej charakter. Maksimum wysokości pokrywy wypada w wyższych partiach gór zazwyczaj na koniec lutego i początek marca, w dolinach na koniec stycznia i początek lutego. Orientacyjne dane maksimum wysokości warstwy śniegu wykazują, że największą ma Rycerka Górna (112 cm), Zwardoń (104 cm) i Istebna (98 cm). Najdłużej utrzymuje się pokrywa śnieżna w górnym dorzeczu Soły, a najkrócej na Pogórzu. Ciekawe są dane porównawcze średnich rocznych opadowych dla obszarów położonych bardziej na wsch. Grupa Pilska i Babiej Góry, podobnie jak reszta naszych gór, mają największe ilości deszczu w miesiącach letnich w czerwcu i lipcu. Najwyższą roczną sumę opadów ma Zawoja (962 mm), Żywiec (948 mm), Osielec (932 mm) i Maków (883 mm); najniższe zanotowano w Jordanowie (848 mm), Sidzinie (830 mm), Suchej (816 mm) i Wadowicach (767 mm). Na Babiej Górze stosunki klimatyczne są bardzo zróżnicowane. Odgrywają tu poważną rolę czynniki wysokości masywu, rzeźby i nachylenia stoków pd. i pn. tak od siebie różnych pod każdym względem. Nasłonecznienie pn. stoków jest bardzo małe, promienie słoneczne padają w południe najdłuższego dnia na wysokości między 1300 m a 1725 m pod kątem 35°, na wysokości 1100 m pod kątem ok. 60°, podczas gdy na stokach pd. pod kątem 60″—90″. Różnica natężenia insolacji stoków pd. i pn. wynosi ok. 30% na korzyść pierwszych. Wypromieniowanie w nocy jest słabsze i powolniejsze na pd. stronie niż pn., która jest chłodniejsza i bardziej wilgotna. Najczęstszymi wiatrami są w masywie Babiej Góry z kierunku pn.-zach., pn. i zach.; wsch. należą do rzadkości zaś pd. są ciepłymi podmuchami tatrzańskiego wiatru halnego. Największa intensywność opadów przypada na Babiej Górze na wysokości od 1350—1450 m, powyżej tej granicy opady raczej maleją. Charakterystyczne jest, że na pd. stokach, opady tracą na sile i częstości w porównaniu z pn. Zimowe warunki klimatyczne Babiej Góry a.także Pilska różnią się wyraźnie od innych grup Beskidów Zachodnich. Trwałość pokrywy śnieżnej wynosi np. w Zawoi w okresie 1900—1905 r. — 79 dni, w okresie 1905— 1910 — 100 dni; w Korbielowie w tych samych okresach 5-letnich 98 dni i 112 dni. Grubość pokrywy śnieżnej tego rejonu przedstawia się następująco: Korbielów — 35 cm, stoki Pilska — 67 cm, Buczynka — 120. cm, Hala Miziowa — 138 cm, szczyt Pilska — 65 cm. Widać z tego, że grubość pokrywy wzrasta do wysokości 1300 m, po czym maleje z wysokością. Na Babiej Górze dane powyższe wahają się średnio od 150— 250 cm, przy czym maksimum występuje na pn. stoku na wysokości 1100—1400 m. W połowie marca, po stale wzrastających opadach w grudniu, styczniu i lutym, pokrywa śnieżna jest największa, po czym w kwietniu śnieg utrzymuje się tylko w wyższych partiach, ale i tam szybko w wiosennym słońcu zanika.
